Weingut Holger Koch Pinot Noir Herrenstück 2023/2024

Tjongejonge, wat een heerlijk glas!

Weer zo’n pareltje dat tijdens onze wijnreis van afgelopen augustus werd ontdekt. Al vanuit meerdere hoeken kreeg ik de tip dat ik Holger Koch absoluut moest bezoeken toen ik vertelde dat ik samen met wijnmaatje Marianne richting Baden zou trekken. Een advies dat ik gelukkig ter harte heb genomen. Want eenmaal aangekomen bleek dit niet zomaar een Weingut, maar een bijzonder adres waar passie, vakmanschap en gastvrijheid samenkomen. De Kaiserstuhl in Baden is op zichzelf al een van de mooiste wijnregio’s van Duitsland, beroemd om wijnen van hoge kwaliteit. En als je dan ook nog zulke bevlogen mensen ontmoet in een schitterend Weingut dat wijnen van uitzonderlijke finesse maakt, weet je dat je goud in handen hebt.

Kaiserstuhl
Wie de Rijnvallei doorkruist ter hoogte van Freiburg, ziet het al van verre liggen: een donkere heuvelrug die zich aftekent tegen de lucht. Het is de Kaiserstuhl, een klein maar fascinerend wijngebied in Baden, bijna tegen de Franse grens aan. Geen keizerlijke stoel, zoals de naam doet vermoeden, maar een oud vulkanisch massief, bedekt met dikke lagen löss. Die lichte, vruchtbare grond, samen met de zonovergoten hellingen en de warme lucht die uit de Rijnvlakte opstijgt, maakt dit tot een van de meest bijzondere terroirs van Duitsland. Het gebied is compact, maar uiterst divers. Terrassen wisselen af met steile hellingen, en elke hoogte, elke expositie, lijkt zijn eigen microklimaat te hebben. Hier gedijen vooral de Burgunder-familie: Pinot Noir, Pinot Gris, Pinot Blanc en steeds vaker Chardonnay. De Kaiserstuhl is tegelijk een paradijs en een uitdaging: zomers worden steeds warmer en droger, en wijnmakers moeten balanceren tussen rijpheid en frisheid.

Weingut Holger Koch
In het dorpje Bickensohl, midden in dit landschap, ligt het domein van Holger Koch. Waar zijn familie generaties lang druiven aan de lokale coöperatie leverde, koos Holger eind jaren negentig voor een andere koers. Samen met zijn vrouw Gabriele besloot hij de stap te zetten van druivenboer naar wijnmaker. De eerste eigen botteling kwam in 2001, bescheiden in omvang, maar ambitieus in stijl.
Kochs wijngaarden liggen rond Bickensohl, op hoogten van 300 tot 400 meter. Hier zoekt hij koelte en spanning in de druif. Zijn fascinatie voor Bourgogne bracht hem ertoe om klonen van pinot noir en pinot blanc uit Frankrijk aan te planten: kleinere bessen, intensere aroma’s, meer verfijning. Alles in de wijngaard is gericht op balans: bodembedekking om vocht vast te houden, geen kunstmest of herbiciden, zorgvuldig snoeien om de opbrengst laag en de kwaliteit hoog te houden. Die filosofie zet zich voort in de kelder. Koch vergist vaak spontaan, met de gisten die van nature op de druif aanwezig zijn. Hij kiest voor hout, maar niet om de wijn te domineren, eerder als subtiel kader. Zijn Spätburgunders zijn rank en elegant, meer verwant aan de Côte d’Or dan aan de zware, donkergekleurde Kaiserstuhl-wijnen van vroeger. Zijn Grauburgunder en Weißburgunder tonen frisse zuren, mineraliteit en een helder fruitprofiel. Wijnen die niet imponeren met spierballen, maar met raffinement. De klimaatverandering dwingt hem voortdurend tot aanpassing. Koch gaat daarin pragmatisch te werk: hij volgt geen mode, maar zoekt steeds naar manieren om zijn wijnen levendig en zuiver te houden, zelfs in de warmste jaren.

Pinot Noir Herrenstück 2023/2024
Herrenstück strekt zich uit van het hart van Bickensohl tot aan de bosrand van de Totenkopf (557 m), de hoogste top van de Kaiserstuhl. De bodem bestaat hier uit löss met op dieper niveau vulkanisch gesteente. De wijngaarden liggen op hellingen met een zuidoost-, zuid- en zuidwestoriëntatie, waardoor de druiven overdag volop profiteren van warme, zonnige uren. ’s Nachts zorgen de hoogte (300 tot 400 meter) en de frisse winden voor verkoeling. Die combinatie van warmte en koelte geeft de wijnen een bijzondere balans: rijp en geconcentreerd aan de ene kant, maar altijd ondersteund door frisheid, elegantie en een levendige spanning.
Voor de Herrenstück wordt gewerkt met Franse Bourgogne-klonen van pinot noir, die de wijn zijn verfijning, concentratie en aromatische rijkdom geven. Na een zorgvuldige, handmatige selectie van de druiven volgt een klassieke maceratie van achttien dagen, waarbij zo’n dertig procent hele trossen wordt mee vergist met behulp van wilde gisten. Aansluitend rijpt de wijn elf maanden in houten vaten van 300 en 500 liter, waar hij structuur en subtiliteit ontwikkelt zonder dat het hout overheerst. Tjongejonge, wat een heerlijk glas!

Impressie
De wijn heeft een mooie heldere, robijnrode kleur. In zowel geur als smaak sappige tonen van kers, framboos en een vleugje bosbes die worden omlijst door subtiele kruidigheid en een hint van aardse mineraliteit. De tannines zijn fijn en zijdeachtig, de zuren levendig en fris, wat samen zorgt voor een spannende balans tussen fruit en structuur. De afdronk is lang en puur.
Qua wijn-spijs combineert de Herrenstück prachtig met verfijnde gerechten zoals gevogelte (eendenborst, parelhoen), kalfsvlees of lamsrack. Ook gerechten met paddenstoelen passen uitstekend.